Dizel motorlarda turbo ne işe yaradığını anlamak için ilkin turbonun ne olduğunu bilmemiz gerekir. Motor içerisindeki yanma odasından dışarıya çıkmakta olan egzos gazı içerisindeki tamamen yanmamış olan atık enerjiyi mille birbirine bağlı türbin çarkı ile kompresör çarkı yardımıyla motora yeniden bağlayan sisteme turbo ünitesi diyoruz. Bilindiği gibi yanma olayının gerçekleşmesi için üç unsur birlikte yer almalıdır. Yanıcı madde, ateşleme sistemi, yeterli oksijen. Turbo ünitesi bir bakıma yanma odasına egzoz gazının yanısıra oksijende pompaladığı için yüksek kalitede yanma olayı gerçekleşir. Böylelikle motordaki performans iki katına çıkar. Hatta bu performansı daha da artırmak için Ara Soğutucu (intercooler) diye geliştirilen bir ünite daha sisteme entegre edilmiştir. Bu ilave edilen ara soğutucu ünitenin görevi turbodan çıkan havanın sıcaklığını düşürerek havanın yoğunluğunu artırmaktır. Burdaki amaç silindire daha fazla hava göndermektir. Çünkü yoğun hava demek daha fazla hava demektir.
Turbo Motorda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Turbo motorda dikkat edilmesi gereken hususun en başında, Aracı çalıştırdıktan sonra acele edilmemesi ve stop etmeden önce bir süre rölantide aracın çalışmasına izin verilmesi gelmelidir. Marşa basıp motor çalıştırıldığı esnada motor yağ basıncı düşük olacağından bir süre (10 – 20 saniye) aracın rolantide çalışmasına izin vermelisiniz. Ayrıca vites boşken gaz pedalına yüklenmemelisiniz. Özellikle kış aylarında bekleme süresine birkaç dakika eklemelisiniz. Menzili uzak yolculuk sonrası aracı hemen stop etmeyiniz. Çünkü motor durdurduktan sonra bile turbonun pervaneleri dönmeye devam eder. Çalışmayan motor yağ pompalamayacağı için turbo zarar görebilir. Bu nedenle yukarıda da bahsettiğimiz menzili uzun ve yüksek devirli yolculuklardan sonra birkaç dakika motorun rölantide çalıştırılmasının tavsiye edilmesinin temelide turbonun zarar görmemesi içindir.
Turbonun Faydaları
Turbo sisteminin faydaları maddeler halinde sıralamak gerekirse şöyledir.
- Egzosdan çıkan zararlı egzos gazı atıklarını yeniden yanma odasına taşıdığı için çevre dostudur.
- Yakıt tasarrufu sağlar
- Motorun ürettiği gücü iki katına çıkartır yüksek tork üretimine katkı sağlar
- 3-1.4 gibi daha küçük ve hafif motorların kullanımına olanak tanır.
Günümüz şartlarında yakıttan tasarruf sağlamak amacıyla düşük motorlu araçlar üretilmektedir. Turbo sistemi ile bu üretilen motorlar güçlendirilerek yüksek beygir ve tork gücü elde edilmektedir. Eğer turbo sistemi olmamış olsa dizelin yanması zor bir yakıt olması nedeniyle tam yanma sağlanamayacak ve motor gücü düşük kalacaktır. Bu yüzden turbo sistemi aracın adeta ciğerleri olmuş ve performans artırmanın öncüllerinden olmuştur.
Turbo Ünitesi çalışma sistemini aşağıdaki videodan izleyebilirsiniz.